In 1933 werd in Italië een fascinerend, maar ook verontrustend kunstwerk gecreëerd: Profilo Continuo (Hoofd van Mussolini), een sculptuur van Renato Bertelli. Op het eerste gezicht lijkt het een gestileerde buste, maar wie beter kijkt, ontdekt iets opvallends—het profiel van Mussolini draait in een continue beweging rond een cilindrische as, waardoor het lijkt alsof hij in alle richtingen tegelijk kijkt. Een perfecte weergave van de persoonlijkheidscultus rond de dictator.
Het fascistische Italië onder Benito Mussolini gebruikte kunst op grote schaal als propagandamiddel, en deze sculptuur is daar een sprekend voorbeeld van. Ontworpen in 1933—jaar XI van het fascistische regime—versterkte het de mythe van een onfeilbare en alomtegenwoordige leider. Zijn blik, die vanuit elke hoek lijkt te volgen, moest het idee uitstralen dat Mussolini “alles ziet, alles controleert,” een boodschap bedoeld om zijn absolute macht te onderstrepen.
Vandaag wordt Profilo Continuo bestudeerd als een treffend voorbeeld van hoe kunst door autoritaire regimes werd ingezet. Hoewel de oorspronkelijke boodschap omstreden is, maken de gedurfde artistieke visie en de link met de Italiaanse avant-garde het tot een belangrijke mijlpaal in de kunstgeschiedenis van de 20e eeuw. Een werk dat ook nu nog vragen oproept over de dunne grens tussen kunst en propaganda.
Met de steun van
Museums In the Park. Alle rechten voorbehouden.
